کنتور آب
بحران کمبود آب شرب و شیرین در جهان به اندازه ای شدت یافته است که حکومت ها را به مدیریت صحیح و اصولی مصرف آب واداشته است. استفاده از وسایل اندازه گیری دقیق مصرف آب شیرین در این مورد بسیار حائز اهمیت است، از جمله این وسایل انواع گسترده کنتور های آب هستند. کنتور آب وسیله ای است که مقدار آب عبوری، از داخل لوله را با واحدهایی مثل متر مکعب مشخص میکند و وسیله ای برای سنجش جریان آب است. گاهی در مباحث تخصصی، از کنتورها با با عناوین دیگری مثل دبی سنج، فلومتر و فشارسنج نیز یاد میشود. اندازه گیری آب روشی برای اندازه گیری مصرف آب است. کنتورهای آب، حجم آب مصرفی واحدهای ساختمانی مسکونی و تجاری را که توسط یک سیستم آبرسانی عمومی تامین میشود، اندازه گیری میکنند. کنتور های آبی که برای مصارف صنعتی استفاده میشوند با کنتور های آبی که برای مصارف واحدهای مسکونی استفاده میشوند، متفاوت هستند. امروزه با افزایش زندگی های گروهی و برج سازی های گسترده ای که در این راستا صورت میگیرند، وجود کنتور آب از هر نوعی، بسیار واجب و ضروری است. دو نوع مشهور و پرکاربرد کنتور آب، کنتور های آب فرعی و انشعابی هستند. در ساختمان های چند طبقه، کنتورهای آب انشعابی، آب مصرفی هر واحد را جداگانه اندازه گیری میکنند و کنتور های آب فرعی، آب مصرفی تمام واحدها را یکجا اندازه گیری میکنند. در این صورت مقدار آب مصرفی هر واحد به صورت فردی محاسبه میشود.
نحوه خواندن کنتور آب
ابتدا باید دقت کرد که افزایش مقدار چقدر است. در کنتورهای مختلف، با واحدهای مختلفی قرائت میشود و در این تصویر GALLONS است. ممکن است فوت مکعب هم باشد یا در خارج از ایالات متحده، در کشوری مثل ایران ممکن است متر مکعب باشد. در این رجیستر متوجه میشویم که یکی از قرائت های عددی، مانند سایرین چرخ متحرک نیست، بلکه یک صفر چاپی است. در مترهای بزرگتر، ممکن است دو یا چند صفر چاپی وجود داشته باشد که با عقربه نشان داده می شود. صفر چاپ شده برای استفاده واقعی، عیب یابی یا آزمایش، با محل عقربه جایگزین میشود. اگر روی 2 دایره شده باشد، با 2 جایگزین میشود. هر عدد کامل در این مورد یک گالن است، بنابراین اگر عقربه از 3 به 4 حرکت کند همانطور که با فلش نشان داده شده است، گالن استفاده شده است. اعداد بین 10 گالن هستند، بنابراین عدد دایره شده بین 4 و 5 نشان دهنده 4.7 گالن است. در این کنتور، عقربه بر روی 6.5 است، بنابراین برای استفاده واقعی، صفر ثابت با 6.5 گالن جایگزین میشود.
حرکت چرخ های اعداد
در این مرحله مشاهده میشود که اولین چرخ اعداد متحرک بین 8 و 9 حرکت میکند. هنوز کاملاً روی 9 متمرکز نشده است و عقربه جابجایی روی 6.5 است، بنابراین به عنوان 8 محاسبه میشود. هنگامی که عقربه مستقیماً روی “0” می رسد، سپس به عنوان 9 محاسبه میشود. چرخ کیلومتر شمار در مرکز قرار میگیرد و به عنوان یک کل شمارش میشود. خواندن دو رقم آخر، یکی متحرک و دیگری ثابت 86.5 گالن است.
ارقام سیاه
ممکن است متوجه شده باشید که سه رقم آخر تیره است و آنهایی که در سمت چپ آنها قرار دارند سفید یا رنگ روشن هستند. این یک استاندارد صنعتی برای خواندن دستی است. اکثر شرکتهای برقی که صورتحسابشان را به گالن میدهند، 1000 گالن افزایش مییابند. مقدار استفاده شده در زیر 1000 در این مورد 586.5 گالن است. هنگام خواندن دستی، بیشتر کنتور خوان ها اعداد سیاه / تاریک را نادیده میگیرند و فقط اعداد سفیدی را میخوانند که در دفترچه کنتور یا رایانه دستی خود وارد میکنند تا صورت حساب را دریافت کنند. این کار نوشتن یا وارد کردن اعداد ناچیز را ذخیره میکند. یک کنتورخوان شهری با افزایش 1000 گالن فقط ارقام سفید را میخواند و 53000 گالن میدهد. قرائت متر تقریباً هرگز بالا نمیرود، اما آخرین ارقام ناچیز را کاهش میدهد.
شماره گیری متحرک
علاوه بر چرخ های کیلومتر شمار متحرک و عقربه جارو، ممکن است صفحه متحرک کوچک دیگری پیدا کنید. این نشانگر نشتی است. زمانی که آب خیلی کند جریان دارد حرکت میکند و به شما امکان میدهد متوجه شوید که آیا نشتی کوچک دارید یا جریان آب کمی دارید. در برخی از مترها، هیچ عقربه ای وجود ندارد و صفحه هم به عنوان نشانگر نشتی و هم برای اندازه گیری جریان های کم که توسط چرخ های کیلومتر شمار نشان داده نمی شود، عمل میکند.
اجزاء و بخش های تشکیل دهنده کنتور آب
برای شناختن انواع مختلف کنتور آب ابتدا بایستی با اجزاء و بخش های اصلی یک کنتور آشنا شویم تا چگونگی عملکرد کنتور آب را بهتر درک کنیم.
اجزاء اصلی کنتور آب عبارتند از: کالیبراسیون، صافی ورودی، شیر خروجی، صفحه نمایش، بخش مکانیکی ،پروانه ،صافی نشیمن گاه ،صافی پروانه ،واشر، قاب و صفحه نمایش.
سه بخش اصلی تشکیل دهنده کنتور آب
نام بخش | وظیفه بخش |
اندازه گیرنده | تبدیل حجم، سرعت یا وزن آب عبوری به واحدهای شمارشی |
شمارنده | پردازش واحدهایی که در قسمت اول ارسال میشوند |
نمایش دهنده | نمایش نتایج |
انواع کنتور آب
انواع کنتور آب بر اساس مکانیزمی که با آن اندازهگیری میکنند:
نوع کنتور | کنتور های زیرمجموعه و دسته بندی هر نوع |
کنتور های مکانیکی | کنتور های توربینی، توربین عمودی، تک افشانه، چند افشانه توربین افقی ولتمن، کنتور های حجمی، جا به جایی مثبت، پیستون نوسانی، رفت و برگشت، مارپیچی، دیسک چرخشی، چرخ بیضی |
دبی سنج های مخصوص | دبی سنج های اختلاف فشاری، ونتوری، نازل، اوریفیس، سپری، لوله پیتوت، لوله دال، دبی سنج های سطح متغیر |
دبی سنج های استنباطی | التراسونیک، الکترومغناطیسی، خروج گردابی، حرارتی |
کنتور های مقداری | کوریولیس، مدار هیدرولیک ویتستون، مدار حرارتی |
کنتورهای آب مکانیکی
کنتور های آب مکانیکی، مقدار آب مصرفی را به صورت مستقیم اندازه گیری میکنند. در این نوع کنتورها، پروانه کوچکی به کار گرفته میشود که مقدار آب عبوری را تشخیص میدهند. آب در این قسمت به مرکز کنتور منتقل و سپس به واحد شمارنده ارسال میشود. بدین ترتیب مقدار مصرف آب با استفاده از این نوع کنتورها، محاسبه میشود.
در این دسته کنتورها، طرز انتقال حرکت پروانه به شمارنده، به صورت چرخ دنده ای یا به واسطه درگیری دو آهنربای دائمی و چرخ دنده ها انجام میشود. در حالت اول، به آن کنتور، کنتور آب گیربکسی و در حالت دوم، کنتور آب مغناطیسی گفته میشود. با توجه به این تعریف به جدول زیر که دسته بندی رایج دیگری از کنتورهای آب را نشان میدهد، توجه کنید:
نام کنتور | طرز کار کنتور |
کنتور آب خشک | فقط پروانه با آب داخل کنتور در تماس است. (کنتور آب مغناطیسی) |
کنتور نیمه خشک | به جز بخش شمارنده بقیه بخش ها با آب در تماس هستند. |
کنتور آب تر | کلیه قطعات داخلی با آب داخل کنتور در تماس هستند. |
دبی سنج های مخصوص
این دبی سنج های مخصوص، جریان اب عبوری از لوله های آب را اندازه گیری میکنند. طرز کار دبی سنج های مخصوص آب تخصصی هستند انواع و اقسام گسترده ای دارند. حجم آب عبوری با استفاده از این نوع کنتورها با رابطه ساده QV = A * V بدست میآید. در اینجا A سطح مقطع لوله و V سرعت عبور سیال میباشد.
قیمت کنتورهای آب
قیمت کنتور آب های مختلف را عوامل مختلفی تعیین میکنند، مثل تولید داخل یا خارج بودن، مارک و برند سازنده آن کنتور (فراسنج، ایران انشعاب، آبفر و…) ، نوع و کیفیت قطعات به کار رفته، ساده یا هوشمند بودن و… با توجه به توضیحات داده شده، حدس زدن قیمت های پایین تر و بالاتر برای کنتور های آب چندان سخت و دشوار نیست. کنتور های التراسونیک و مولتی جت قیمت های بالاتری نسبت به بقیه کنتورها دارند و قیمت های پایه آنها از چند میلیون تومان شروع میشود، کنتور های نوع خشک و نیمه خشک قیمت های مناسب تری دارند و قیمت پایهشان از چندصد هزارتومان شروع میشود. در خرید کنتور آب حتما به گارانتی توجه کنید تا مدت زمان در نظر گرفته شده برای گارانتی و ضمانت و تعمیر، با قیمت محصول همخوانی و تناسب لازم را داشته باشد.