ابزار دقیق
ابزار دقیق (Precision tools) وسایلی هستند که برای سنجش و اندازه گیری در پروژه های صنعتی، توسط مهندسین و متخصصین به کار برده می شوند. اندازه گیری مواردی مثل حرکت، شتاب، ارتعاش، فلو، دما، فشار، فاصله می باشد.
طبق تعریفی که از ISA (Instrument Society of America ، انجمن ابزار امریکا) در دسترس است،ابزار دقیق مجموعه ای از ابزارها هستند و کاربرد آنها مشاهده، اندازه گیری و کنترل است.
مهندسی ابزار دقیق نیز، از زیرشاخه‌های مهندسی کنترل و رشته ای برای طراحی و به کارگیری همین ابزارآلات است.در این رشته متغیرهای فرایندهایی مثل رطوبت و جریان و نصب ابزار دقیق بررسی می شوند.
کالج های بسیاری در سراسر جهان این رشته تحصیلی را تدریس می کنند، در ادامه تعداد مختصری از این کالج‌ها را برشمردیم:
- COEP Pune – College of Engineering.
- DSCE Bangalore – Dayananda Sagar College of Engineering.
- LDCE Ahmedabad – LD College of Engineering.
- IIT Delhi – Indian Institute of Technology.
- Sathyabama University – Sathyabama Institute of Science and Technology
خروجی نهایی توسط ابزار دقیق با ضریب خطای بسیار کمی است.از ابزار دقیق در صنایعی استفاده می شود که با سیالات و مایعات در ارتباط باشند مثل صنعت پتروشیمی، سیمان سازی، نفت، گاز، کارخانجات تولید مواد غذایی، پوشاک، صنایع فلزی، تولید تجهیزات ایمنی، صنایع کاغذ و چوب، صنایع برق.
وظایف ابزار دقیق
سه وظیفه اصلی و عمده ابزار دقیق، نمایش و ثبت و کنترل است.
- نمایش: نمایش درست و دقیق طلاعات دیتایی که آن را اندازه‌گیری می کنیم برای پی بردن به نکات دیگر، بسیار مهم است. برای این نمایش شیوه های گوناگونی در نظر گرفته شده است، مثل استفاده از عقربه‌ها.
- ثبت: ثبت مقدار کمیتی که آن را اندازه گیری می کنیم نیز بی اهمیت نیست. ثبت اطلاعات درست، به تفکیک و تجزیه و تحلیل اطلاعات در محیطهای مختلف کمک به سزایی میکند. این اطلاعات در واحد‌های زمانی مثل دقیقه و ساعت توسط این ابزار ها ثبت می شوند.
- کنترل: مهم ترین وظیفه ابزار دقیق، کنترل پارامترهای مختلف است که توسط پردازشگرهای دیگر گزارش می شوند.
انواع ابزار دقیق
ابزار دقیق به صورت کلی، دو دسته هستند، دسته اول تقسیم بندی این ابزار بر اساس کاربرد و ماهیت آنهاست مثل ابزارهایی که فقط برای کنترل دما استفاده می شوند و دسته دوم بر اساس پارامترهایی که باید مورد سنجش قرار دهند. مثل تمام ابزارهایی که برای اندازه گیری یک سطح مشخص، استفاده می شوند.
تجهیزات کاربردی ابزار دقیق
تجهیزات اندازه‌گیری دما: اندازه‌گیری و مشخص کردن دمای مایعات و جامدات استفاده شده در دستگاه‌های مختلف در محیطهای صنعتی و غیرصنعتی
تجهیزات اندازه‌گیری سطح: اندازه‌گیری و سنجش دقیق سطوح مختلف، مثل سطح مایعات در مخازن دستگاه‌ها یا سطح داخلی یک دستگاه برای تخمین ظرفیت کلی آن دستگاه
تجهیزات اندازه‌گیری فشار: این تجهیزات اندازه‌گیری فشار (نیرویی که عمودی بر سطح وارد می شودP=A/F) سیالات گوناگون، مثل گازها و مایعات مورد استفاده قرار می گیرد.
تجهیزات اندازه‌گیری فلو سنجش فلو (جریانی که از یک سطح مشخص عبور میکند) با واحدهایی مثل لیتر، از فلو با عناوین دیگری مثل دبی نیز یاد می شود.
تجهیزات اندازه‌گیری پرتابل: سنجش و کنترل پارامترهای فیزیکی و شیمیایی و الکترونیکی مثل ابزارآلات یک تابلوی برق
تجهیزات اندازه‌گیری کالیبراسیون: کالیبره کردن و کنترل کیفیت پارامترهای مختلف که ممکن است به خاطر فرسودگی، عملکرد خوبی نداشته باشند. این ابزار کمک می کند فرسایش و افت کیفیت پارامترهایی مثل دما، فشار، جریان سیال، پیپت‌ها و…را تشخیص بدهیم.
آنالیز سیالات: بررسی جزئیات سیالات به کار رفته در پروژه های صنعتی و غیر صنعتی، مثل تولید مواد خوراکی در کارخانجاتی از این دست
هرکدام از هفت نوع ابزار دقیق، دسته بندی های منحصر به فرد خود را دارند، مثلا یک رکورد انواع و ابعاد مختلفی دارد که هرنوع، ابعاد و ارقام را به یک شکل نشان نمی دهند و اطلاعات مختلفی را ممکن است به ثبت برسانند. در ادامه در جدول دیگری، دسته بندی هرکدام از ابزار ها را نشان داده ایم.
| نام ابزار | انواع | قطعات |
| دماسنج‌ها | ترموکوپل، ترمومتر،حرارت سنج، ترمومتر لیزری | گیج دما، حسگر مقاومتی دما، ترانسمیتر، ترموول، |
| ابزار سنجش سطح | لول متر، ترانسمیتر سطح | لول سوییچ یا سوییچ کنترل سطح |
| فشارسنج‌ها | مانومترها | پرشر سوییچ |
| فلوسنج‌ها | فلومتر، فلو ترانسمیتر | سوییچ جریان |
| پرتابل سنج‌ها | پارامترهای برق و الکترونیک، پارامترهای شیمیایی، پارامترهای فیزیکی | – |
| ابزار آلات کالیبراسیون | کالیبراتور فشار | – |
| انالایزها | انالایزر گازها، انالایزر مایعات | – |
| رکوردرها | ثبت کننده اطلاعات پرتابل، دیتالاگرهای ،USB رکوردرهای کاغذی، رکوردرهای گرافیکی و نموداری | – |
قیمت و تهیه ابزار دقیق
ابزار دقیق توسط برندهای گوناگونی در سراسر جهان تولید و عرضه می شوند. اگر تمامی ازار دقیقی که نیاز دارید از یک توزیع کننده تهیه کنید، با هزینه های کمتری مواجه خواهید شد. قدیمی و خوشنام بودن فروشنده نیز عامل مهمی است که باعث می شود نوسان کمتری را احساس کنید.
دیفا شاپ با هجده سال سابقه در این زمینه، بهترین پاسخگوی شما خواهد بود. دیفاشاپ متخصصین زبده ای برای نصب و پیاده سازی ابزار دقیق در اختیار تمامی افراد قرار می دهد و به همین دلیل کیفیت و اطمینان صد در صدی، را تضمین میکند.
عوامل تاثیرگذار بر قیمت ابزار دقیق
قیمت ابزار دقیق می تواند تحت تاثیر چندین عامل مختلف قرار بگیرد. در زیر به برخی از این عوامل اشاره می شود:
- دقت و صحت اندازه گیری: تجهیزات با دقت و صحت بالاتر معمولا قیمت بیشتری دارند. این دقت و صحت می تواند ناشی از استفاده از تکنولوژی ها و سنسورهای پیشرفته باشد که هزینه تولید را افزایش می دهند.
- رنج اندازه گیری: تجهیزات قادر به اندازه گیری در رنج وسیعی از مقادیر معمولا گران تر هستند. این افزایش هزینه به دلیل استفاده از قطعات خاص و پیچیده تری است که قابلیت اندازه گیری در رنج وسیع را فراهم می کنند.
- تکنولوژی استفاده شده: استفاده از تکنولوژی های پیشرفته می تواند قیمت تجهیزات را افزایش دهد. ابزارهایی که از تکنولوژی های مانند لیزر، نانوتکنولوژی، الکترونیک پیشرفته و … استفاده می کنند، معمولا هزینه بالاتری دارند.
- قابلیت های اضافی: موجودیت قابلیت های اضافی نظیر اتصالات شبکه، امکانات اتوماسیون، توانایی ارتباط با سیستم های دیگر، نرم افزارهای پیشرفته و … ممکن است به افزایش قیمت ابزار دقیق منجر شود.
- مقاومت در برابر شرایط سخت: ابزارهای طراحی شده برای کار در شرایط سخت مانند دماها و فشارهای بالا، رطوبت یا شرایط صنعتی دشوار، نیازمند رعایت استانداردهای خاص و هزینه تولید بیشتری هستند.
ت
وجه داشته باشید که این فاکتورها تنها نمونه ای از عوامل ممکن هستند و قیمت نهایی ابزار دقیق ممکن است تحت تاثیر عوامل دیگر نیز قرار بگیرد. برای اطلاعات دقیق تر و دریافت قیمت های فعلی، توصیه می شود با تامین کنندگان مرتبط تماس بگیرید.
خرید ابزار دقیق
تجهیزات ابزار دقیق به عنوان یکی از مهمترین ابزارهای مورد نیاز در صنایع مختلف، در دسته بندی های گوناگونی تولید و عرضه میشوند. انتخاب صحیح تجهیزات ابزار دقیق برای هر کاربرد میتواند به بهبود عملکرد و کارآیی فرآیندها کمک کند. در این راستا، در انتخاب و خرید تجهیزات ابزار دقیق، به نکات زیر توجه ویژه داشته باشید:
- نوع کاربری
- جنس بدنه
- ویژگی ها (مثل بازه فشار)
- برند ابزار دقیق
نوع کاربری
در فرآیند خرید ابزار دقیق، اهمیت بسیاری به نوع کاربری و انتظاراتی که از این ابزارها دارید، تعلق میگیرد. برای اینکه بهترین ابزار را برای نیازهای خود انتخاب کنید و جلوی وقوع آسیب به آنها را بگیرید، باید به نوع کاربری موردنظر خود دقت کنید. به عبارت دیگر، باید مشخص شود که این ابزار برای کدام فعالیت یا فرآیندی بکار میرود و چه انتظاراتی از عملکرد و دقت آن دارید. با این رویکرد، هزینههای خرید خود را به بهترین شکل ممکن مدیریت کنید و از صرفهجویی در زمان و پول برای خرید ابزارهای نامناسب جلوگیری کنید.
جنس بدنه
هنگام انتخاب و خرید ابزار دقیق، جنس بدنه ابزار نیز یکی از عوامل حیاتی است که باید به آن توجه کنید. بدنه ابزارها معمولا از جنس های مختلفی مانند فلزات، پلاستیک، استنلس استیل و یا مواد مرکب ساخته می شوند. انتخاب جنس بدنه باید با توجه به شرایط محیطی کاربرد، دقت و استحکام مورد نیاز، و میزان مقاومت در برابر عوامل خارجی مثل خوردگی، ضربه، و حرارت صورت گیرد. به عنوان مثال، اگر ابزار در محیطهای خورنده از طبیعت قرار دارد، باید از جنسی مقاوم به خوردگی مانند استنلس استیل استفاده شود. در مقابل، اگر ابزار مورد استفاده در شرایط حرارتی یا فشار بالا قرار میگیرد، باید از جنسی با استحکام بالا و مقاومت در برابر حرارت استفاده شود. به طور کلی، انتخاب جنس بدنه باید با توجه به نیازهای ویژه کاربری و شرایط محیطی ابزار صورت گیرد تا عمر مفید و کارایی ابزار تضمین شود.
ویژگی های ابزار دقیق
هر ابزار دقیق ویژگی های منحصر به فرد و خاصی دارد که در فرآیند خرید و انتخاب آن بسیار اهمیت دارد. این ویژگی ها معمولا شامل عواملی مانند دقت اندازه گیری، پایداری، سرعت و صرفه جویی در مصرف انرژی، قابلیت اطمینان و دوام، قابلیت اتصال به سیستم های مختلف، و دقت در شرایط محیطی مختلف میشوند. در هنگام خرید ابزار دقیق، باید به این ویژگی ها با دقت توجه کرد تا ابزاری انتخاب شود که به بهترین شکل با نیازها و الزامات شما سازگاری داشته باشد و عملکرد مطلوبی را ارائه دهد. به عنوان مثال، در صنایعی که نیاز به اندازه گیری دقیق دارند، دقت اندازه گیری ابزار دقیق بسیار حیاتی است و باید به دقت بررسی شود. همچنین، در صورتی که ابزار دقیق در شرایط محیطی ویژه مورد استفاده قرار می گیرد، مقاومت آن در برابر عوامل خارجی مانند حرارت، رطوبت، گرد و غبار و لرزش نیز بسیار مهم است. در کل، انتخاب ابزار دقیق با ویژگی های مناسب به شما کمک میکند تا در انجام کارهای خود به بهترین شکل ممکن پیش بروید و نتایج دقیق و قابل اعتمادی بدست آورید.
برند ابزار دقیق
در انتخاب ابزار دقیق، اهمیت بسیاری به برند تولیدکننده اختصاص داده میشود. برندهای مختلف در بازار ابزار دقیق فعالیت می کنند و هر کدام ویژگی ها و مزایای خود را دارند. انتخاب برند مناسب می تواند به کیفیت، عملکرد و ایمنی ابزار شما تأثیر بسزایی بگذارد.
بهترین برند های ابزار دقیق
از بزرگ ترین و رایج ترین برند های ابزار دقیق می توان به ابزار دقیق ویکا (wika)، یوکوگاوا، دوایر، یونایتد الکتریک (UE) و… اشاره کرد.
اجزا و مولفه های ابزار دقیق
ابزارهای دقیق به طور عمده از سه بخش اصلی تشکیل یافته اند که به شرح زیر می باشند:
- سنسور: سنسور یا حسگر، قسمتی اساسی از ابزار دقیق است که وظیفه تبدیل اطلاعات فیزیکی به سیگنال الکتریکی را بر عهده دارد. به عنوان نمونه، سنسور دما قادر است دمای محیط را اندازه گیری کرده و آن را به یک سیگنال الکتریکی تبدیل نماید.
- الکترونیک: بخش دیگری که جزو مؤلفه های اصلی ابزار دقیق می شود، الکترونیک است. این بخش سیگنال های الکتریکی را از سنسور دریافت و آنها را پردازش می کند. در بسیاری از ابزارهای دقیق، الکترونیک مجهز به یک مدار الکترونیکی برای پردازش سیگنال ها می باشد.
- نمایشگر: آخرین بخش از ابزار دقیق، نمایشگر است که نتایج اندازه گیری را نمایش می دهد. این نمایشگرها می توانند از جمله صفحه نمایش دیجیتال، نشانگرهای گرافیکی، نمایشگرهای ال ای دی و یا نشانگرهای آنالوگ باشند.
ترکیب این سه مولفه به ابزار دقیق امکان اندازه گیری دقیق ویژگی های فیزیکی یا شیمیایی مختلف مواد را ممکن می سازد. این سیستم ها با همکاری هماهنگ این اجزا، به دقت و کارایی بالایی در اندازه گیری و نمایش اطلاعات مورد نظر دست می یابند.
کاربرد ابزار دقیق در صنعت
در دنیای امروز، انجام پروژه های صنعتی بدون استفاده از ابزارهای دقیق تقریبا غیرممکن است. صنایع مختلف برای افزایش کارایی و کاهش خطاهای فرآیندی به شدت به این ابزارها متکی هستند. در ادامه به بررسی کاربردهای ابزار دقیق در برخی از صنایع پرداخته می شود:
ابزار دقیق در صنعت نفت و زیرشاخه ها
صنایعی که با محصولات مایع سر و کار دارند، معمولا از خطوط لوله برای حمل و نقل استفاده می کنند. این صنایع همچنین دارای سیستم های ذخیره سازی و اندازه گیری خاصی هستند. به عنوان مثال، برای اندازه گیری جریان نفت از لوله های توزیع، ارتفاع مخازن ذخیره و فشار گاز در داخل مخازن، به ابزارهای دقیق نیاز است. هرگونه خطای کوچک در این اندازه گیری ها می تواند منجر به خسارات مالی و زیست محیطی بزرگی شود. بنابراین، دقت بالا در این صنعت حیاتی است.
ابزار دقیق در صنعت معدن و سیمان
صنایع معدن و سیمان نیز به شدت به ابزارهای دقیق وابسته هستند تا فرآیندهای تولیدی خود را به درستی کنترل و اندازه گیری کنند. برخی از کاربردهای این ابزارها در این صنایع عبارتند از:
- اندازه گیری سطح سیلوهای ذخیره سیمان
- کنترل و اندازه گیری فشار بخار در بویلرها
- کنترل و اندازه گیری جریان مایعات و ضایعات
- اندازه گیری وزن محصولات تولیدی
این اندازه گیری ها نه تنها به بهبود کیفیت محصول نهایی کمک می کنند، بلکه از اتلاف منابع و کاهش هزینه ها نیز جلوگیری می نمایند.
ابزار دقیق در صنعت داروسازی
در صنعت داروسازی نیز ابزارهای دقیق نقش بسیار مهمی دارند. از اندازه گیری دقیق دوزها و ترکیبات دارویی گرفته تا کنترل شرایط محیطی مانند دما و رطوبت در مراحل تولید و نگهداری، همه نیازمند استفاده از ابزارهای دقیق هستند. این دقت بالا تضمین کننده کیفیت و ایمنی محصولات دارویی است.
ابزار دقیق در صنعت خودروسازی
صنعت خودروسازی نیز یکی دیگر از صنایع پرکاربرد برای ابزارهای دقیق است. این ابزارها در مراحل مختلف تولید خودرو، از مونتاژ قطعات تا تست و ارزیابی عملکرد نهایی، به کار گرفته می شوند. کنترل دقیق پارامترهایی مانند فشار روغن، دمای موتور و کیفیت سوخت، از جمله مواردی هستند که به بهبود کارایی و ایمنی خودروها کمک می کنند.
ابزار دقیق در صنعت برق و الکترونیک
در صنعت برق و الکترونیک، دقت در اندازه گیری جریان، ولتاژ و مقاومت الکتریکی بسیار مهم است. ابزار دقیق در این صنعت به بهبود عملکرد و ایمنی تجهیزات الکتریکی کمک می کنند. از تست و اندازه گیری قطعات الکترونیکی کوچک تا کنترل کیفیت محصولات نهایی، همه نیازمند دقت بالا هستند.
به طور کلی، ابزار دقیق با فراهم کردن اطلاعات دقیق و قابل اعتماد، به بهبود فرآیندهای تولید، کاهش هزینه ها و افزایش ایمنی و کیفیت محصولات در صنایع مختلف کمک می کند. این ابزارها نقش حیاتی در توسعه و پیشرفت فناوری های نوین و بهبود عملکرد صنعتی ایفا می کنند.